Institute of Archaeology and Ethnography NAS RA - Հայ ազգագրության բաժին https://iae.am/en/department-of-armenian-ethnography Ազգագրության բաժինը որպես Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի գիտա-կազմակերպչական միավորներից մեկը, կազմավորվել է 1959 թ. հուլիսին (բաժնի վարիչ Դ.Վարդումյան-1959-2005թթ., 2005 թվականից մինչ այսօր բաժինը ղեկավարում է Ս.Հոբոսյանը)՝ ԳԱ Պատմության ինստիտուտի ազգագրության խմբի և Հայաստանի Պատմության թանգարանի ազգագրության բաժնի վրա: Մինչ այդ սկսած դեռևս 1920-ական թվականներից ազգագրական աշխատանքները Հայաստանում հիմնականում կենտրոնացած  է եղել Պատմության թանգարանում, 1953 թվականից՝ նաև Պատմության ինստիտուտում (ազգագրության խմբի ղեկավար Է. Կարապետյան- 1953-55թթ., Դ. Վարդումյան- 1955-59թթ): Հայ ազգագրական գիտության կայացման ու միջազգային գիտական հանրության կողմից ճանաչման գործում մեծ նպաստ ունեցան միջին սերնդի ներկայացուցիչները` Դ. Վարդումյան, Վ. Բդոյան, Է. Կարապետյան, Կ. Մելիք-Փաշայան, Ա. Օդաբաշյան, Կ. Սեղբոսյան, Լ. Պետրոսյան և ուրիշներ: 1950-ական թթ. հիմնավորապես ուսումնասիրվեցին հայոց տնտեսական զբաղմունքները, կենցաղն ու սովորությունները: Հետազոտվեցին և հրատարակվեցին հայ ժողովրդի տնտեսական կենցաղին,  նյութական և հոգևոր մշակույթին, հասարակական հարաբերություններին, ժողովրդական փոխադրամիջոցներին, հավատալիքներին, ծեսերին ու պաշտամունքինվ երաբերող տասնյակ ուսումնասիրություններ: Ժողովրդական մշակույթի գանձերը համակողմանիորեն և պարբերաբար ընթերցող լայն հասարակայնությանը գիտականորեն ներկայացնելու առումով կարևոր երևույթէր «Հայ ազգագրություն և բանահյուսություն» մատենաշարի ստեղծումը, որի առաջին հատորը լույս է տեսել 1970թ. վերջին՝ 26-րդ հատորը 2009 թվականին: 2007 թ. ՀԱԻ ոչ նյութական մշակութային ժառանգության պահպանման և ուսումնասիրության շրջանակներում սկսեց հրատարակել «Ազգագրական և բանահյուսական ժառանգություն» մատենաշարը, որտեղ հրատարակվում են ինստիտուտի արխիվում պահպանվող նյութեր: Հայ ազգագրագետների նոր սերունդը (Յու. Մկրտումյան, Լ. Վարդանյան, Է. Պետրոսյան, Ժ. Խաչատրյան, Ռ. Վարդանյան, Ռ. Նահապետյան, Ա. Պետրոսյան, Լ. Աբրահամյան, Հ. Սարգսյան, Զ. Խառատյան, Հ. Խառատյան, Ս. Հոբոսյան, Ս. Պողոսյան, Ա. Ստեփանյան, Հ. Մարության, Ա. Մկրտչյան, Ս. Մկրտչյան, Ա. Պողոսյան, Ա. Իսրայելյան, Կ. Բազեյան, Ա. Թադևոսյան, Մ. Գալստյան, Մ. Գաբրիելյան, Ա. Դաբաղյան, Ն. Մարգարյան, Գ. Շագոյան և ուրիշներ) շարունակում է գիտական հետազոտությունները, զուգակցելով հայոց ավանդական և արդի մշակութային հարաբերությունները, ակտիվորեն համագործակցում միջազգային և արտասահմանյան շատկենտրոնների հետ: Հայաստանի անկախության հռչակումից հետո էական փոփոխությունների ենթարկվեց նաև ազգագրական հետազոտությունների ուղղվածությունը, սկսեցին կիրառվել նոր հետազոտական մոտեցումներ ու մեթոդներ: Բացի ավանդական մշակութային համալիրների ուսումնասիրությունից, հայ ազգագրության ուշադրության կենտրոնում հայտնվեցին նոր հետազոտական թեմաներ` արդիականության ազգաբանություն, հասարակական-մշակութային փոխակերպումների և դրանց դրսևորումների (աղքատության, ունեցվածքային բևեռացում, բնակչության արտագաղթ), մարդաբանություն, պատերազմի և էթնիկ հակամարտությունների մարդաբանություն, քաղաքական մարդաբանություն և այլն: Հայ ազգագրագետների ուշադրության կենտրոնում են նաև գիտության պատմության, տեսության ու մեթոդաբանության հարցերը: en Հայոց հասարակական մշակույթի դրսևորումները խորհրդային շրջանում և դրա արդի զարգացումները https://iae.am/en/node/374 <div class="field field-name-field-top-image field-type-image field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><img src="https://iae.am/sites/default/files/styles/750/public/default_images/top_2.jpg?itok=YRAz91VR" width="750" height="563" alt="" /></div></div></div><div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><p><a href="http://iae.am/hy/users/%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%AB%D5%A9%D5%A5%D6%80-%D5%B4%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6-1997"><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Վարդիթեր Մադաթյան</span></span></a></p> </div></div></div><div class="field field-name-field-research-department field-type-taxonomy-term-reference field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><a href="/en/department-of-armenian-ethnography">Department of Armenian Ethnography</a></div></div></div> Wed, 20 Jan 2016 08:19:01 +0000 Սմբատ Հակոբյան 374 at https://iae.am https://iae.am/en/node/374#comments Պարը հայոց ամուսնա-հարսանեկան ծիսակարգում https://iae.am/en/node/373 <div class="field field-name-field-top-image field-type-image field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><img src="https://iae.am/sites/default/files/styles/750/public/default_images/top_2.jpg?itok=YRAz91VR" width="750" height="563" alt="" /></div></div></div><div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><p class="rtejustify"><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Թեմայի նպատակը պարային մշակույթի հա­մալիր ուսում­նա­սի­րությունն է` հայոց ամուս­նա-հարսանեկան ավանդույթների հա­­մալիրում, որը ենթադրում է ա. ավան­դական հարսանեկան պարային մշակույթի վեր­­լուծություն, բ. հարսանեկան պարերի ավան­դական և արդի թատերականացված ներ­­կա­յա­ցումների համեմատական բնու­թա­գիր, գ. պարի առանձնահատկությունները գյուղ-քաղաք միջավայրում, դ. ավանդական հար­սանեկան պարերի փոփոխման դր­դա­պատ­ճառները, ե. հարսանեկան ավան­դական պարերի դրսևորումները XX դարի վերջին:</span></span></p> <p class="rtejustify"> </p> <p class="rtejustify"><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif"><a href="http://iae.am/hy/users/%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%A5-%D5%B7%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B4%D5%B5%D5%A1%D5%B6-2009">Նարինե Շամամյան</a></span></span></p> </div></div></div><div class="field field-name-field-research-department field-type-taxonomy-term-reference field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><a href="/en/department-of-armenian-ethnography">Department of Armenian Ethnography</a></div></div></div> Wed, 20 Jan 2016 08:17:01 +0000 Սմբատ Հակոբյան 373 at https://iae.am https://iae.am/en/node/373#comments Խաղերը հայոց սոցիալ-մշակութային համակարգում https://iae.am/en/node/372 <div class="field field-name-field-top-image field-type-image field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><img src="https://iae.am/sites/default/files/styles/750/public/default_images/top_2.jpg?itok=YRAz91VR" width="750" height="563" alt="" /></div></div></div><div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><p class="rtejustify"><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Թեմայի նպատակը հա­յոց խաղային ավան­դույթ­ների ուսում­նա­սի­­րությունն է` սոցիալ-մշա­կութային գոր­­­ծը­ն­թացների ամ­բող­ջա­կան համալի­րում: Կտրվեն խաղերի տի­պա­բա­նական բնու­­թագրերն ու առանձ­նա­հատ­կու­թյունները ըստ սեզոնային փուլերի (ձմեռ, գարուն, ամառ, աշուն), դրանց մաս­նա­կիցների սոցիա­լա­կան կազմի վեր­լու­ծու­թյուն և առանձ­նահատկությունները գյուղ-քա­ղաք  համատեքստում:</span></span></p> <p class="rtejustify"> </p> <p class="rtejustify"><a href="http://iae.am/hy/users/hasatryan"><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Հռիփսիմե Ասատրյան</span></span></a></p> </div></div></div><div class="field field-name-field-research-department field-type-taxonomy-term-reference field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><a href="/en/department-of-armenian-ethnography">Department of Armenian Ethnography</a></div></div></div> Wed, 20 Jan 2016 08:15:02 +0000 Սմբատ Հակոբյան 372 at https://iae.am https://iae.am/en/node/372#comments Էթիկետը և դրա փոխակերպումները Երևանում անկախության շրջանում https://iae.am/en/node/371 <div class="field field-name-field-top-image field-type-image field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><img src="https://iae.am/sites/default/files/styles/750/public/default_images/top_2.jpg?itok=YRAz91VR" width="750" height="563" alt="" /></div></div></div><div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><p><a href="http://iae.am/hy/users/%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A1-%D6%84%D6%87%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%BD%D5%A1%D5%A6%D5%B5%D5%A1%D5%B6-2007">Լիաննա Քևնակսզյան</a></p> </div></div></div><div class="field field-name-field-research-department field-type-taxonomy-term-reference field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><a href="/en/department-of-armenian-ethnography">Department of Armenian Ethnography</a></div></div></div> Wed, 20 Jan 2016 08:13:24 +0000 Սմբատ Հակոբյան 371 at https://iae.am https://iae.am/en/node/371#comments Հացկերույթը հայոց ավանդական մշակույթում https://iae.am/en/node/370 <div class="field field-name-field-top-image field-type-image field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><img src="https://iae.am/sites/default/files/styles/750/public/default_images/top_2.jpg?itok=YRAz91VR" width="750" height="563" alt="" /></div></div></div><div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><p class="rtejustify">Իրա­կանացնել հացկերույթի մարդաբա­նական վերլուծություն՝ հացկերույթը դի­տարկելով որպես համատեղ կերակուր ըն­դու­նելու երևույթ, որի ընթացքում շրջա­նառվում են ավանդական հասարա­կական մշա­կույթի հիմնական արժե­քա­յին կոդերը, պատ­կերացումները, գիտե­լիք­ները: Հաց­կե­րույ­թի մշակույթի ուսում­նասիրությունը նե­րա­ռում է ինչպես ուտես­տի մար­դաբա­նու­թյան բազմաթիվ հարցադրումներ, այնպես էլ հասարա­կության սոցիալական կա­պի­տա­լի, սո­ցիա­լական կառուցվածքի հետ կապ­ված հարցադրումներ:</p> <p class="rtejustify"> </p> <p class="rtejustify"><a href="http://iae.am/hy/users/ruzannatsaturyan">Ռուզաննա Ծատուրյան</a></p> </div></div></div><div class="field field-name-field-research-department field-type-taxonomy-term-reference field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><a href="/en/department-of-armenian-ethnography">Department of Armenian Ethnography</a></div></div></div> Wed, 20 Jan 2016 08:11:41 +0000 Սմբատ Հակոբյան 370 at https://iae.am https://iae.am/en/node/370#comments Հայոց ավանդական և արդի քաղաքային համայնքները (պատմազգագրական ուսումնասիրություն) https://iae.am/en/node/369 <div class="field field-name-field-top-image field-type-image field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><img src="https://iae.am/sites/default/files/styles/750/public/default_images/top_2.jpg?itok=YRAz91VR" width="750" height="563" alt="" /></div></div></div><div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><p><a href="http://iae.am/hy/users/%D5%A3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80-%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6-2012">Գրիգոր Աղանյան</a></p> </div></div></div><div class="field field-name-field-research-department field-type-taxonomy-term-reference field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><a href="/en/department-of-armenian-ethnography">Department of Armenian Ethnography</a></div></div></div> Wed, 20 Jan 2016 08:10:26 +0000 Սմբատ Հակոբյան 369 at https://iae.am https://iae.am/en/node/369#comments Կաթի վերամշակման ավանդական եղանակները Հյուսիսային Հայաստանում https://iae.am/en/node/368 <div class="field field-name-field-top-image field-type-image field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><img src="https://iae.am/sites/default/files/styles/750/public/default_images/top_2.jpg?itok=YRAz91VR" width="750" height="563" alt="" /></div></div></div><div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><p><a href="http://iae.am/hy/users/hasmikharutyunyan">Հասմիկ Հարությունյան</a></p> </div></div></div><div class="field field-name-field-research-department field-type-taxonomy-term-reference field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><a href="/en/department-of-armenian-ethnography">Department of Armenian Ethnography</a></div></div></div> Wed, 20 Jan 2016 08:09:18 +0000 Սմբատ Հակոբյան 368 at https://iae.am https://iae.am/en/node/368#comments Ազգագրության բաժնի աշխատակիցների (Դ. Վարդումյան, Յու. Մկրտումյան, Ա. Օդաբաշյան) արխիվների մշակում և համակարգում https://iae.am/en/node/367 <div class="field field-name-field-top-image field-type-image field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><img src="https://iae.am/sites/default/files/styles/750/public/default_images/top_2.jpg?itok=YRAz91VR" width="750" height="563" alt="" /></div></div></div><div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><p><a href="http://iae.am/hy/users/%D5%B0%D5%A1%D5%BD%D5%B4%D5%AB%D5%AF-%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%A1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6-1971">Հասմիկ Մարգարյան</a></p> </div></div></div><div class="field field-name-field-research-department field-type-taxonomy-term-reference field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><a href="/en/department-of-armenian-ethnography">Department of Armenian Ethnography</a></div></div></div> Wed, 20 Jan 2016 08:08:03 +0000 Սմբատ Հակոբյան 367 at https://iae.am https://iae.am/en/node/367#comments Արմին Թ. Վեգները (1886-1978 թթ.) և հայերը https://iae.am/en/node/366 <div class="field field-name-field-top-image field-type-image field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><img src="https://iae.am/sites/default/files/styles/750/public/default_images/top_2.jpg?itok=YRAz91VR" width="750" height="563" alt="" /></div></div></div><div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><p class="rtejustify"><span style="font-family:arial,helvetica,sans-serif">Արմին Թ. Վեգների փոխհարաբերու­թյուն­ները Սփյուռքի և Հայաստանի հա­սա­րա­կա­կան, քաղաքական գործիչների հետ, մի­ա­ժա­­մանակ վեր հանելով Հայոց ցեղա­սպա­­նության վերաբերյալ նրա, որպես ակա­­նա­տե­սի վկայությունները և պա­տում­ները: Նրա արխիվում պահվող ազ­գա­գրա­կան ան­տիպ նյութերի զգալի մասը մինչ օրս հրա­պա­րաված չէ: Դրանք մեծ արժեք ունեն հայ ժո­ղովրդի պատ­մության, ազգագրական ժա­ռան­գության և մշակույթի տարաբնույթ հիմ­նա­հար­ցեր գիտական լայն շրջանառության մեջ դնե­լու առումով: Որպես գրող և հրապա­րա­­կախոս Վեգներն անուրանալի դեր կա­տա­­րեց Հայոց մեծ եղեռնը աշխարհին ներ­կայացնելու ուղղությամբ:</span></p> <p class="rtejustify"> </p> <p class="rtejustify"><a href="http://iae.am/hy/users/tigransarukhanyan">Տիգրան Սարուխանյան</a></p> </div></div></div><div class="field field-name-field-research-department field-type-taxonomy-term-reference field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><a href="/en/department-of-armenian-ethnography">Department of Armenian Ethnography</a></div></div></div> Wed, 20 Jan 2016 08:05:52 +0000 Սմբատ Հակոբյան 366 at https://iae.am https://iae.am/en/node/366#comments Միգրացիան և միգրացիոն քաղաքականության մշակութային առումները ՀՀ-ում https://iae.am/en/node/365 <div class="field field-name-field-top-image field-type-image field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><img src="https://iae.am/sites/default/files/styles/750/public/default_images/top_2.jpg?itok=YRAz91VR" width="750" height="563" alt="" /></div></div></div><div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><p><a href="http://iae.am/hy/users/alinapoghosyan">Ալինա Պողոսյան</a></p> </div></div></div><div class="field field-name-field-research-department field-type-taxonomy-term-reference field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><a href="/en/department-of-armenian-ethnography">Department of Armenian Ethnography</a></div></div></div> Wed, 20 Jan 2016 08:04:10 +0000 Սմբատ Հակոբյան 365 at https://iae.am https://iae.am/en/node/365#comments