Գիտաժողով «Սյունիք․ մշակույթը և բնությունը» (թարմացվող)

Երք, 04/26/2022 - 10:30 - Հնգ, 04/28/2022 - 18:00

 

 

Գիտաժողովին առցանց մասնակցության համար կտացրեք այստեղ։

 

Սյունիք մշակույթը և բնությունը

 

Գիտաժողովի ծրագիր

 

ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ

 

2022 թ.-ի ապրիլի 26-ից 28-ը, Երևան

 

 

Գիտաժողովում ներկայացվելիք հետազոտությունները առնչվում են մարդ-բնություն փոխհարաբերություններին և փոխազդեցություններին՝ հիմնականում հումանիտար գիտությունների տեսանկյունից: 

 

 

Գիտաժողովի կազմակերպիչներ՝

Ռոման Հովսեփյան (roman.hovsepyan@iae.am)

Արսեն Բոբոխյան (arsenbobokhyan@iae.am)

 

Գիտաժողովի մասնագիտական խորհուրդ

Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի գիտաշխատողներ

Պավել Ավետիսյան

Տորք Դալալյան

Արսեն Բոբոխյան

Արսեն Հարությունյան

Ռոման Հովսեփյան

Հասմիկ Աբրահամյան

 

Գիտաժողովի քարտուղար

Անի Սարատիկյան (anisaratikyaniae@gmail.com)

 

Գիտաժողովը իրականացվում է «Բնական բուսական ռեսուրսների օգտագործումը Սյունիքում. ավանդույթները, ժամանակակից միտումները և հեռանկարները» (ՀՀ ԿԳՄՍՆ ԳԿ 20TTSH-053) գիտական նախագծի շրջանակում։

 

 

Գիտաժողովի օր I – 26 ապրիլի 2022 թ., երեքշաբթի

 

10:30

Գիտաժողովի բացման արարողություն

Ելույթներ

  • Պավել Ավետիսյան
  • Արսեն Բոբոխյան
  • Ռոման Հովսեփյան

 

 

 

Նիստ I. Սյունիք մշակույթը և լանդշաֆտը

 

Նիստավար՝ Արսեն Բոբոխյան

11:00

Սյունիքը քարի դարում (լանդշաֆտի կազմակերպումը և կենսառեսուրսների օգտագործումը)

 

Արթուր Պետրոսյան, ՀԱԻ, Է Քենդել, Ռ Ղուկասյան, Ա Բրուխ, Դ Առաքելյան,  Ա դեր Սշուրե, Հ Հայդոսյան, Ֆ․ Ջաբուր, Ա Ադիգյոզալյան, Ս Սամեյ, Հ Ազիզբեկյան, Ա․ Բերտաչի, Բ Գասպարյան

11:20

Դոլմենային լանդշաֆտի ձևավորումը Սյունիքում

 

Հայկ Ավետիսյան, ԵՊՀ / ՀԱԻ, Գ. Սարգսյան, Ա. Գնունի, Լ. Մկրտչյան, Ա. Բոբոխյան

11:40

Ողջիի միջնահոսանքի բնական պայմանները և տարածքի յուրացումը (ըստ Կերենի և Կապանի հուշարձանախմբերի պեղումների)

 

Արտակ Գնունի, ԵՊՀ, Ռ. Հովսեփյան, Լ. Մկրտչյան, Ա. Թադևոսյան, Ա Դավթյան

12:00

Ընդմիջում

12:10

Լանդշաֆտի օգտագործման սկզբունքները Սյունիքի ժողովրդական ճարտարապետության մեջ և նրանց վերաիմաստավորումը 20-րդ դարի 30-ականների քաղաքաշինական նախագծերում

 

Լիլիթ Տեր-Մինասյան, ՀԱԻ

12:30

Սյունիք-Այրարատ. բազմաֆունկցիոնալ լանդշաֆտային միավորների համեմատական

 

Արտակ Գնունի, ԵՊՀ, Լ. Մկրտչյան, Հ. Հակոբյան, Ա. Թադևոսյան

12:50

Ալպիական մանուշակ. հայկական լանդշաֆտը Բակունցի ստեղծագործության մեջ և հնագետի կերպարը

 

Կարեն Բայրամյան, ԿԳՄՍՆ, Ա Գնունի, Ա Բոբոխյան

13:10

Ընդմիջում

14:00

Ընտանիք-բնակարան. տիպաբանական առնչություններ

 

 

Վարդիթեր Մադաթյան, ՀԱԻ

14:20

Animal mobility, human mobility: a geopolicy of sheep in Armenia

 

Michaël Thevenin, URMIS PARIS 7

 

 

Նիստ II. Սյունիք սրբացված բնությունը և բնության տարրերը

 

Նիստավար՝ Տորք Դալալյան

14:40

Լեռը և մարդը. զուգահեռ ընթերցումներ սրբազան լանդշաֆտի համատեքստում

 

Գոհար Ստեփանյան, Զարուհի Համբարձումյան, ՀԱԻ

15:00

Ընդմիջում

15:10

Սյունիքի աղբյուրները․ սրբավայր, հուշարձան և ժամանց

 

Լևոն Աբրահամյան, Գայանե Շագոյան, ՀԱԻ

15:30

Վարդավառի ուխտագնացությունը դեպի Կապուտջուղի Սարի Սուրբ Նշան սրբավայր և դրա հետ կապված ջրի պաշտամունքը

 

Տորք Դալալյան, ՀԱԻ

15։50

«Կաթնավով մատաղ» անձրևի ծեսը Սյունիքում

 

Ռոման Հովսեփյան, Հասմիկ Աբրահամյան, ՀԱԻ

16:10

Ընդմիջում

16:20

«Ածիկ» կերակուրը հայոց տոնածիսական համակարգում (ըստ Սյունիքից գրառված նյութերի)

 

Հասմիկ Աբրահամյան, ՀԱԻ

16։40

Քաջքը որպես հիվանդության հարուցիչ (ըստ Սյունիքի ժողովրդական զրույցների և հավատալիքների)

 

Հասմիկ Գալստյան, ՀԱԻ

 

 

 

Նիստ III. Սյունիք մարդը և կենդանի աշխարհը

 

Նիստավար՝ Ռոման Հովսեփյան

17։00

Սյունիքում աճող որոշ բույսերի մասին ըստ «Աշխարհացույցի»

 

Ռուզան Փալանջյան, ՀԱԻ

17։20

Որոշ դիտարկումներ դեղաբույսերի և  միջնադարյան աղբյուրներում դրանց հիշատակությունների շուրջ (ըստ Սյունիքի դաշտային-ազգագրական նյութերի)

 

Անի Սարատիկյան, Ռոման Հովսեփյան, ՀԱԻ

17։40

Քննարկում

 

 

 

Գիտաժողովի օր II – 27 ապրիլի 2022 թ., չորեքշաբթի

 

Նիստ III. Սյունիք մարդը և կենդանի աշխարհը

(շարունակություն)

11:00

Փռշնի. տնտեսական և հավատալիքային համալիրները Սյունիքի ազգագրական և բանահյուսական նյութերում

 

Լիլիթ Սիմոնյան, ՀԱԻ

11:20

Դդմազգիներին առնչվող խորհրդանշական պատկերները Սյունիք-Արցախ տարածաշրջանի հեքիաթներում

 

Լուսինե Հայրիյան, ՀԱԻ

11:40

Հավաքչական մշակույթի արդի դրսևորումները Սիսիանի տարածաշրջանում (ավանդույթ և արդիականություն)

 

Անժելա Ամիրխանյան, ՀԱԻ

12:00

Ընդմիջում

12:10

The worked hard osseous objects from Late Chalocolithic Godezor: Entangled markers of human-animal and human-human relationships

 

Alice M. Choyke, Central European University, Austria,

Irena Kalantaryan, IAE

 

 

 

 

 

Նիստ IV. Սյունիքի բնության տարրերը արվեստում

 

Նիստավար՝ Արսեն Հարությունյան

12:30

Լուսատուների և բնության տարերքների ալեգորիաները Սիսավանի (Սբ. Գրիգոր) եկեղեցու գեղարվեստական համակարգում           

 

Զարուհի Հակոբյան, ԵՊՀ

12:50

Բուսազարդը Տաթևի վանքի վաղխաչքարային արվեստում

 

Արսեն Հարությունյան, ՀԱԻ / ՄՄ

13:10

Ընդմիջում

14:00

Բնություն և տարազ փոխկապը Սյունիքի մշակույթի համակարգում

 

Սվետլանա Պողոսյան, ՀԱԻ / ՀԱԹ

14:20

Ինքնության վավերագրում․ Սյունյաց բնությունն ու բնակավայրը Գուրոսի լուսանկարներում

 

Արգամ Երանոսյան, ՀԱԻ / ՊԱԹՊՄՊԾ

14:40

Սյունիքի բնությունը հուշադրամային թողարկման մեջ

 

Անի Հակոբյան, ՀՊԹ

15:00

Ընդմիջում

15:10

Ժողովրդական գիտելիքներն ու հմտությունները Սյունիքում

 

Գալյա Դավիդովա, ՀԱԹ

 

 

Նիստ V. Սյունիք Զբոսաշրջությունը և թանգարանագիտությունը

 

Նիստավար՝  Հասմիկ Աբրահամյան

15:30

Սյունիքի բնապատմական լանդշաֆտային միավորների զբոսաշրջային գրավչությունը

 

Վարդուհի Հովհաննիսյան, ՀՊՄՀ ԿՔԱ ֆակ

15:50

Սյունիքի  բնության եզակի երկրաբանական հուշարձանները և նրանց դերը գեոտուրիզմի զարգացման գործում

 

Գայանե  Գրիգորյան, Ն Պողոսյան,  Ն Սահակյան, ԵԳԻ ԵԹ

16:10

Ընդմիջում

16:20

Երկրագիտական թանգարանների գործունեության արդիականացման խնդիրները  (Սիսիանի, Եղեգնաձորի և Գեղարքունիքի երկրագիտական թանգարանների օրինակով)

 

Լիաննա Գևորգյան, ՊԱԹՊՄՊԾ 

16։40

Կապանի երկրագիտական թանգարանի մշտական ցուցադրության արդիականացման նոր հայեցակարգը

 

Անի Ավագյան, ՀԺ, Հ Պիկիչյան, Մ Հարոյան, Ա Կարապետյան, Պ Ավետիսյան, Ա Պետրոսյան

17:00

Արխայիկացում՝ հանուն զբոսաշրջության․ Սյունիքի վերնակուլյար բնակարանի փոխակերպումները

 

Գայանե Շագոյան, ՀԱԻ

17:20

Քննարկում

 

 

 

Գիտաժողովի օր III – 28 ապրիլի 2022 թ., հինգշաբթի

 

Նիստ VI. Սյունիք բառը և բնությունը

 

Նիստավար՝ Մհեր Քումունց

11:00

Սյունիքի հին անվանաբանությունը

 

Արմեն Պետրոսյան, ՀԱԻ

11:20

Սյունիքի բնությունը տեղանվանական համակարգում

 

Մհեր Քումունց, ՍՀՀԿ

11:40

Հայերենի շարունակական ներկայությունը Սյունիք-Արցախ տարածքում տեղանվանական տվյալների լույսի տակ

 

Հրաչ Մարտիրոսյան, Լեյդեն/Բեռլին

12:00

Ընդմիջում

12:10

Սյունիքի տարածաշրջանի բուսանուններն ըստ «Ազգագրական հանդէս»-ի

 

Հայկանուշ Մեսրոպյան, ԼԻ

12:30

Բնական միջավայրին առնչվող էրգոնիմները՝ ՀՀ Սյունիքի մարզի լեզվական լանդշաֆտում

 

Նիկոլ Մարգարյան, ՀԱԻ

12:50

Ընդմիջում

Նիստ VII. Սյունիքի բնությունը բանահյուսության մեջ

 

Նիստավար՝ Նվարդ Վարդանյան

13։50

Հեքիաթի հերոսի՝ բնաշխարհը ներկայացնող օգնականները Սյունիքի հրաշապատում հեքիաթներում

 

Մարինե Խեմչյան, Էսթեր Խեմչյան, ՀԱԻ

14։10

Բնության տարրերը Սյունիքի կարճասույթ բանաձևային կառույցներում

 

Լուսինե Ղռեջյան, ՀԱԻ

14։30

Բնաշխարհի դրսևորումները Սյունիքի մանկական բանահյուսության համատեքստում

 

Հասմիկ Մատիկյան, ՇՀՀԿ

14:50

Ընդմիջում

15:00

Բնությունն արտացոլող բարբառային պատկերավորման միջոցները Սյունիքի բանահյուսական երկերում

 

Լուսինե Ներսիսյան, ԳսՊՀ / ՍՀՀԿ

15։20

Արջի և տերտերի մասին Սյունիքում գրառված մի զվարճապատումի տարբերակները

 

Սերգեյ Վարդանյան, ՀԱԻ

 

 

Նիստ VIII. Սյունիքի բնությունը գրականության մեջ

 

Նիստավար՝ Հասմիկ Գալստյան

15։40

Աստվածածինը որպես Աստված-մարդ-բնություն ներդաշնակության կրող՝ ըստ Սյունյաց դպրոցի մատենագիրների      

 

Էլյա Սարիբեկյան, ՄՄ

16։00

Ընդմիջում

16։10

Աշխարհի առասպելաբանաստեղծական պատկերը Համո Սահյանի Սյունյաց բնապատկերներում

 

Նվարդ Վարդանյան, ԵՊՀ / ՀԱԻ

16։30

Բնություն և մշակույթ. միասնությո՞ւն, թե՞ հակադրություն (ըստ Ակսել Բակունցի պատմվածքների բնապաշտական-մշակութաբանական հենքի)

 

Թամար Հայրապետյան, ՀԱԻ / ԵՊՀ

16:50

Ակսել Բակունցի  իմպրեսիոնիզմը․ «Մթնաձոր»

 

Ալլա Բագոյան, ԳռՊՀ

17:10

Ընդմիջում

17։20

Սյունիքի բնության գովերգումը աշուղ Աշոտի երգերում

 

Հասմիկ Հարությունյան, ՇՀՀԿ

17։40

Սյունիքի բնությունը Գարեգին Նժդեհի աշխատություններում

 

Գոռ Ղազարյան, ԵՊՀ

18։00

Քննարկում

 

Природа и культура в исследованиях ранне-советского этнографа Алескера Алекперова: карадамы и пиры в Зангезуре

Нона Шахназарян, ИАЭ

 

Գիտաժողովի մասնակիցների աշխատավայրերի անվանումների հապավումները

ԱԻ – Արվեստի ինստիտուտ

ԳռՊՀ – Գավառի պետական համալսարան

ԳսՊՀ – Գորիսի պետական համալսարան

ԴԱՃՍ - «Դ՛Արվեստանոց» ճարտարապետական ստուդիա

ԵԳԻ ԵԹ – Երկրաբանական գիտությունների ինստիտուտ, Երկրաբանական թանգարան

ԵՊՀ – Երևանի պետական համալսարան

ԻԿՕՄ ՀԹԱԿ - ԻԿՕՄ-ի հայկական թանգարանների ազգային կոմիտե

ԼԻ – Լեզվի ինստիտուտ

ԿԳՄՍՆ – Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարություն

ՀԱԹ - Հայոց ազգագրության թանգարան

ՀԱԻ – Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ

ՀԺ - «Հայկական ժառանգություն» զարգացման հիմնադրամ

ՀՀ ԳԱԱ - Հայաստանի հանրապետության գիտությունների ազգային ակադեմիա

ՀՊԹ – Հայաստանի պատմության թանգարան

ՀՊՄՀ - Հայաստանի պետական մանկավարժական համալսարան

ՄՄ - Մաշտոցյան Մատենադարան

ՇՀՀԿ - Շիրակի հայագիտական հետազոտությունների կենտրոն

ՇՊՀ - Շիրակի պետական համալսարան

ՊԱԹՊՄՊԾ - Պատմամշակութային արգելոց-թանգարանների և պատմական միջավայրի պահպանության ծառայություն

ՍՀՀԿ - Սյունիքի հայագիտական հետազոտությունների կենտրոն

NAS RA - National Academy of Sciences, Republic of Armenia

 

Գիտաժողովի ելույթների ամփոփագրերը հասանելի են ստորև։

 

 

Շտեմարան

Սյունիք․ մշակույթը և բնությունը - Գիտաժողովի ծրագիր
«Սյունիք․ մշակույթը և բնությունը» գիտաժողովի զեկույցների ամփոփագրեր

«Սյունիք․ մշակույթը և բնությունը» գիտաժողովի զեկույցների ամփոփագրեր

«Սյունիք․ մշակույթը և բնությունը» / Գիտաժողովի ամփոփագրեր (26-28 ապրիլի, 2022 թ․, ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ)։ Հրատարակության պատրաստեցին Հասմիկ Աբրահամյանը, Ռոման Հովսեփյանը և Անի Սարատիկյանը - Երևան, ՀԱԻ հրատարակչություն, 2022, 90 էջ։

Գիտաժողովում ներկայացված ազգագրական, բանագիտական, լեզվաբանական, հնագիտական, պատմագիտական և այլ ոլորտների հետազոտություններն առնչվում են Սյունիքում մարդ-բնություն փոխհարաբերություններին և փոխազդեցություններին՝ հիմնականում հումանիտար գիտությունների տեսանկյունից: Գիտաժողովի նյութերը խմբավորվել են Սյունիքի մշակույթին և բնությանն առնչվող հետևյալ թեմատիկ բաժիններում․ «Մշակույթը և լանդշաֆտը», «Սրբացված բնությունը և բնության տարրերը», «Մարդը և կենդանի աշխարհը», «Բնության տարրերը արվեստում», «Զբոսաշրջությունը և թանգարանագիտությունը», «Բառը և բնությունը», «Բնությունը բանահյուսության մեջ» և «Բնությունը գրականության մեջ»։

Տարի / Year: 
2022

Send to