Իրադարձություններ
ՀԱԻ-ում տեղի ունեցավ «Հնագիտական պեղումների փաստագրման նորագույն հնակենսաբանական մեթոդները» խորագրով աշխատաժողովը
ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտում (ՀԱԻ) մարտի 17-ին տեղի ունեցավ «Հնագիտական պեղումների փաստագրման նորագույն հնակենսաբանական մեթոդները» խորագրով աշխատաժողովը։ ՀԱԻ Հնակենսաբանության և էթնոկենսաբանության գիտահետազոտական խմբի նախաձեռնությամբ կազմակերպված աշխատաժողովին ներկա էին ՀԱԻ տնօրեն Արսեն Բոբոխյանը, տարբեր բաժինների աշխատակիցներ, ուսանողներ, թեմայով հետաքրքրվողներ։ Ներկաներին ողջունեց ու աշխատաժողովը բացեց Հնակենսաբանության և էթնոկենսաբանության գ/հ խմբի ղեկավար Ռոման Հովսեփյանը։ Բանախոսությամբ հանդես եկավ Հասմիկ Սիմոնյանը, ով երկար տարիներ զբաղվում է հնագիտական պեղումների ընթացքում կիրառվող հնամարդաբանական նյութերի հետազոտության կենսահնագիտական մեթոդների ուսումնասիրությամբ։ Վերջինիս իր խոսքում ընդգծեց. «Կենսահնագիտությունը նոր զարգացող գիտաճյուղ է և սկիզբ է առել նախորդ դարի 70-ական թթ-ին։ Եզրույթն առաջին անգամ օգտագործվել է բրիտանացի հնագետ Գ. Քլարկի կողմից 1972 թ.՝ վերաբերելով հնավայրերից հայտնաբերված կենդանական ոսկորների ուսումնասիրությանը»։ Բանախոսն անդրադարձավ նաև 1977թ․ ամերիկացի հնամարդաբան Ջ․ Բուիկստրայի կողմից «Կենսահնագիտություն» եզրույթին։ Այն ներկայացվել է որպես հնագիտական հուշարձաններից հայտնաբերված մարդկային մնացորդների գիտական ուսումնասիրությամբ զբաղվող գիտակարգ, որը այլ երկրներում հայտնի էր «Ոսկրահնագիտություն կամ հնաոսկրաբանություն» անվամբ։ Գիտակարգն աշխատում է ոչ միայն կմախքի չափագրական, այլև հիմնականում սեռատարիքային և հնաախտաբանական հատկանիշների հետ, հիմքում ունենալով ֆիզիոլոգիական սթրեսի տեսությունը: Աշխատաժողովի ընթացքում և ավարտին ներկաները հարցեր ուղղեցին բանախոսին։
2025-03-17
ՀԱԻ-ում կայացավ «Կարասային թաղումների մշակույթը և քրիստոնեական սրբերի մասունքների փնտրտուքները վաղ միջնադարում» խորագրով սեմինարը
Մարտի 17-ին ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի ընթերցասրահում կայացավ Արցախի պատմամշակութային ժառանգության հետազոտության խմբի սեմինարը։ «Կարասային թաղումների մշակույթը և քրիստոնեական սրբերի մասունքների փնտրտուքները վաղ միջնադարում» բանախոսությամբ հանդես եկավ խմբի ղեկավար, պ.գ.դ., պրոֆեսոր Համլետ Պետրոսյանը։ Իր ելույթում Հ․ Պետրոսյանը, ով երկար տարիներ աշխատել է Արցախում, հատկապես՝ Տիգրանակերտ հնավայրում, նշեց․ «5-6-րդ դարերում, երբ քրիստոնեական եկեղեցիները ստեղծում էին Քրիստոսի, նրա աշակերտների ու Երուսաղեմի հետ կապերի մասին առասպելները, էական դերակատարում են ձեռք բերում այդ կապերի նյութեղեն «ապացույցները» (կենաց փայտի մասունքներ, սրբերի ոսկորներ, արյուն, սրբազան ձեթ, ջուր և այլն)»։ Տեղեկացրեց նաև նշված առասպելների մասին կան նաև մատենագիտական շատ տեղեկություններ վաղմիջնադարի հայ մի շարք պատմիչների մոտ։ Բանախոսության նպատակն էր՝ մատենագրական տեղեկությունները համադրել հնագիտական իրողությունների հետ և առաջ քաշել այն հիպոթեզը, որ սրբերի մասունքների համար հիմնական նյութական աղբյուր են ծառայել մինչքրիստոնեական զանազան տիպի և հատկապես կարասային թաղումները։
2025-03-17
Ներկայացվեց «Վարդավառից Պայծառակերպություն» գրքի նախնական տարբերակը
ՀՀ ԳԱՀ Հնագիտության և ազգագրության ինստուտի (ՀԱԻ) Սոցիալական գործընթացների և ինստիտուտների մարդաբանության բաժնում մարտի 10-ին տեղի ունեցավ հերթական սեմինարը։ Բաժնի գիտաշխատող Հասմիկ Աբրահամյանը ներկայացրեց իր հեղինակած «Վարդավառից Պայծառակերպություն» գրքի նախնական տարբերակը։ Ներկա էին նույն բաժնի աշխատակիցները։ Բաժնի վարիչ Միհրան Գալստյանը ողջունեց ներկաներին, կանանց շնորհավորեց իրենց տոնի առթիվ։ Հ․ Աբրահամյանը ներկայացրեց ապագա գիրքը՝ տեղեկացնելով այն նվիրված է հայ ազգային տոներից մեկին՝ Վարդավառին։ Նշեց՝ գիրքը հիմնականում կազմված է 3 գլխից և երկար տարիների ուսումնասիրությունների արդյունք է։ Վերջում եղավ քննարկում, ներկաները հարցեր ուղղեցին հեղինակին, եղան առաջարկներ, հուշումներ տոնի կայացման, ժամանակի, անվան, խորհրդի և այլ հարցերի շուրջ։ Սեմինարը եզրափակեց Մ․ Գալստյանը։
2025-03-10
Գիտակազմակերպչական խմբի ղեկավար, պ.գ.թ. Վիկտորյա Վասիլյանը Գերմանիայում ներկայացրեց երկու զեկուցում
Մարտի 6-7-ը Գերմանիայի Դյուսսելդորֆ քաղաքում կայացավ «Հորիզոն-Եվրոպայի» ծրագրերի նախապատրաստման «Հաջողակ գիտահետազոտական աշխատանք Եվրոպայում 2025-12-րդ եվրոպական միջգիտակարգային» համաժողովը, որին մասնակցում էր նաեւ մեր ինստիտուտը։ Գիտակազմակերպչական խմբի ղեկավար, պ.գ.թ. Վիկտորյա Վասիլյանը ներկայացրեց երկու զեկուցում՝ «Մշակութային ժառանգություն. մետամորֆոզներ և մետավերսներ վիրտուալ թանգարաններում» եւ «Վիրտուալ հնագիտության հեռանկարները Հայաստանում»։
2025-03-07
Կայացավ «Դիտարկումներ Բերդի տարածաշրջանի միջնադարյան ամրաշինական համակարգի շուրջ» բանախոսությունը
Փետրվարի 28-ին ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի (ՀԱԻ) ընթերցասրահում «Միջնադարագիտական քննարկումներ» խորագրով սեմինարների շրջանակում կայացավ հերթական բանախոսությունը՝ նվիրված հայ միջնադարյան ամրոցներին։ Հնագետ Տիգրան Ալեքսանյանը, ով պեղումներ է իրականացրել Բերդ քաղաքում գտնվող Տավուշ ամրոցում, հանդես եկավ «Դիտարկումներ Բերդի տարածաշրջանի միջնադարյան ամրաշինական համակարգի շուրջ» բանախոսությամբ։ Նա ներկայացրեց տարածաշրջանի հինգ ամրաշինական կառույցները։
2025-02-28
ՀԱԻ-ում տեղի ունեցավ «Թրքալեզու հայկական վիպերգերը հայոց մեջ․ դասթան-տեսթան» խորագրով բանախոսությունը
Փետրվարի 20-ին ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի (ՀԱԻ) Բանագիտության բաժնի կողմից` «Բանագիտական քննարկումներ»-ի շրջանակում, տեղի ունեցավ «Թրքալեզու հայկական վիպերգերը հայոց մեջ․ դասթան-տեսթան» բանախոսությունը, որը վարեց պ․գ․դ․ Յակոբ Չոլաքեանը։ Բանախոսին ներկայացրեց ՀԱԻ փոխտնօրեն Տորք Դալալյանը՝ նշելով, որ ներկայացվող նյութն առաջին անգամ է հետազոտության ենթարկվում, հագեցած է պատմական, գրականագիտական, ազգագրական և բանագիտական տարրերով։ Բանախոսությունն ավարտվեց ակտիվ քննարկումով։
2025-02-20
