Իրադարձություններ
ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի (ՀՀ ԳԱԱ) կազմավորման 80 ամյակի առթիվ Երևանում՝ ակադեմիայի բակում, ապրիլի 23-ին կայացավ «Գիտություն» բացօթյա ցուցահանդեսը։
ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի (ՀՀ ԳԱԱ) կազմավորման 80 ամյակի առթիվ Երևանում՝ ակադեմիայի բակում, ապրիլի 23-ին կայացավ «Գիտություն» բացօթյա ցուցահանդեսը։ Այն կազմակերպվել էր ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարության և ԳԱԱ-ի նախաձեռնությամբ։ Ցուցահանդեսին մասնակցում էին ՀՀ ԳԱԱ գիտական կազմակերպությունները, գործընկերները, ՀՀ ԿԳՄՍ_ն և ՀՀ պետական խոշոր բուհերը: Ցուցահանդեսի տաղավարներում ցուցադրվում էին գիտական փորձեր, անցկացվեցին հետաքրքիր վիկտորինաներ, որոնց մասնակիցները կազմակերպիչների կողմից ստացան նվերներ: Ցուցահանդեսի ներկաներին ողջունեց ու ընթացքին հաջողություն մաղթեց ՀՀ ԳԱԱ նախագահ Աշոտ Սաղյանը, իսկ ՀՀ ԿԳՄՍ նախարար Ժաննա Անդրեասյանը կարևորեց ցուցահանդեսի կայացումը` ընդգծելով հատկապես դրանում դպրոցականների, ուսանողների, ուսուցիչների և գիտնականների ներգրավածությունը։ Ելույթներից հետո կազմակերպիչները, այցելուները շրջեցին տաղավարներում, ծանոթացան ցուցադրությանը, որին մասնակցում էր նաև ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտը(ՀԱԻ)՝ տնօրեն Արսեն Բոբոխյանի գլխավորությամբ։ ՀԱԻ-ի տաղավարում ցուցադրված էին ինստիտուտի տարբեր տարիների հրատարակություններ, հնագիտական գտածոներ և այլ նյութեր, որոնք ներկայացնում էին ինստիտուտի գործունեությունը։
2024-04-23
Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտում տեղի ունեցավ գիտխորհրդի հերթական նիստ
Ս․թ․ ապրիլի 22-ին Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտում տեղի ունեցավ գիտխորհրդի հերթական նիստը, որը մեկնարկեց պ․գ․թ․ Արսեն Հարությունյանի և պ․գ․թ․ Դիանա Միրիջանյանի համապատասխանաբար Վիմագրության բաժնի և Միջնադարյան հնագիտության բաժնի 2023 թ․-ին իրականացված և 2024 թ․-ին նախատեսվող աշխատանքների ներկայացմամբ, ապա քվեարկության դրվեց և հաստատվեց նրանց թեկնածությունը վերոնշյալ բաժինների վարիչների պաշտոնում։Հաջորդիվ ներկայացվեց ՀԱԻ նորաստեղծ գիտակազմակերպչական խումբը։ Խմբի ղեկավար պ․գ․թ․ Վիկոտրյա Վասիլյանը ծանոթացրեց խմբի գործառույթներին և ուրվագծեց առաջիկա աշխատանքների հիմնական ուղղությունները։Գիտխորհրդի նիստը եզրափակվեց ասպիրանտների և հայցորդների թեմաների քննարկումով, որի արդյունքում հաստատվեցին Էվիա Հովհաննիսյանի «Խորհրդային Հայաստանի երկաթուղային համակարգի մարդաբանական հետազոտություն․ Երևան - Հրազդան (Կաքավաձոր) – Իջևան ուղեմաս» (ղեկավար՝ ՀԱԻ Մշակութային մարդաբանության բաժնի առաջատար գիտաշխատող, պ․գ․թ․ Գայանե Շագոյան) և Գևորգ Գյուլումյանի «Թռչուննեիի հետ կապված պատկերացումները հայ բանահյուսության մեջ» (ղեկավար` ՀԱԻ գիտական գծով փոխտնօրերն, բ․գ․թ․ Տորք Դալալայան) թեմաները։
2024-04-22
Վարդան Հայրապետյանի 75-ամյակին նվիրված «Армянский гуманитарный вестник» ամսագրի 11-րդ համարի երկհատորյակի հատուկ թողարկման շնորհանդես
Ապրիլի 19-ին ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի (ՀԱԻ) ընթերցասրահում կայացավ բանասեր և հերմենևտ Վարդան Հայրապետյանի (1948–2019) 75-ամյակին նվիրված «Армянский гуманитарный вестник» ամսագրի 11-րդ համարի երկհատորյակի հատուկ թողարկման շնորհանդեսը։ Ներկա էին ամսագրի գլխավոր խմբագիր Արեգ Բայանդուրը, Վ․ Հակոբյանի հարազատները, աշխատանքային ընկերները և այլ հյուրեր։ ՀԱԻ-ին փոխտնօրեն Տորք Դալալյանը ողջունեց ներկաներին, կարևորեց Վ․ Հայրապետյանի ավանդը ներկայացվող հանդեսի կայացման գործում։ ՀԱԻ-ի «Армянский гуманитарный вестник» ամսագիրը հիմնադրվել է 2006 թվականին Վ․ Հայրապետյանի և ընկերների նախաձեռնությամբ ու նվիրումի շնորհիվ։ Շնորհանդեսին ներկայացվող համարները կազմել էին ՀԱԻ Մշակութային մարդաբանության բաժնի վարիչ Լևոն Աբրահամյանը և Արմեն Գրիգորյանը (Մոսկվա), ովքեր և իրենց խոսքն ասացին Վ․ Հայրապետյանի մասին։ Վ․ Հայրապետյանին ներկայացրեցին նաև հատորների գրախոսներ, ռուս-հայկական համալսարանի համաշխարհային գրականության և մշակույթի ամբիոնի վարիչ Լիլիթ Մելիքսեթյանն ու պատմաբան, բյուզանդագետ Մանե-Էրնա Շիրինյանը, աշխատակից «Разговоры о круглых и абсолютных числах» աշխատության համահեղինակ Արա Գուլյանը, Հայրապետյանի ընկերներից Արծրունի Սահակյանը, Էլզա Գուցունովան, մորաքրոջ որդին՝ Լևոն Հակոբյանը և այլք։ Բոլորի խոսքում Վ․ Հայրապետյանը եղել է մեծ մտավորական ու «խիստ» բանասեր։
2024-04-19
Հրայր ճէպէճեանի «Հայկական ազգագրական պատկերներ՝ տեսիլք, կամք եւ յոյս» գրքի շնորհանդես-քննարկում
Ապրիլի 10-ին Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտում տեղի ունենցավ Ծոցի արաբական երկրների Աստվածաշնչային ընկերության ընդհանուր քարտուղար, աստվածաբանության դոկտոր Հրայր ճէպէճեանի «Հայկական ազգագրական պատկերներ՝ տեսիլք, կամք եւ յոյս» գրքի շնորհանդես-քննարկումը:Գիրքը հեղինակի երրորդ հայերեն ժողովածուն է, որտեղ տեղ են գտել սփյուռքյան և հայրենի մամուլի էջերում Ճէպէճեանի 2018-2022 թթ. հրատարակած հոդվածները․ դրանք արծարծում են ազգային, մշակութային, տնտեսական հիմնահարցեր և մարտահրավերներ։Շնորհանդեսին բացման խոսքով հանդես եկավ Սփյուռքի ուսումնասիրության բաժնի վարիչ, դոկտոր Ռուբեն Կարապետյանը։
2024-04-10
Բանախոսություն «Երուսաղեմի հայերեն վիմագիր ժառանգությունը» խորագրով
Օրեր առաջ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտում «Երուսաղեմի հայերեն վիմագիր ժառանգությունը» խորոգրով բանախոսությամբ հանդես եկավ ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարության «Պատմամշակութային ժառանգության գիտահետազոտական կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի տնօրեն Խաչիկ Հարությունյանը։ Բանախոսությունը կազմակերպվել էր ինստիտուտի «Միջնադարագիտական քննարկումներ»-ի շրջանակում։Բանախոսը ներկայացրեց Երուսաղեմի Սուրբ Հարության տաճարի հայերեն վիմագիր ժառանգությունը, որը Սուրբ Երկրում հայոց դարավոր ներկայության անհերքելի փաստերից է։ Անդրադարձ եղավ նաև Երուսաղեմի հայ համայնքի անցյալի ու ներկայի մասին։ Իր խոսքում Խ․ Հարությունյանը կարևորեց Սուրբ Երկրի հայկական ժառանգության հանրահռչակումը է շարունակական լինելը։ Տեղեկացրեց՝ Երուսաղեմի Սուրբ Հարության տաճարի հայերեն վիմագիր արձանագրությունները շատ են և գալիս են վաղ միջնադարից։ Բանախոսությանը ներկա էին ինստիտուտի աշխատակիցներ, հյուրեր։
2024-04-04
2023թ․-ի գիտական հաշվետվություններ
Մարտի 27-29-ին ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի գրադարանում տեղի ունեցավ գիտական խորհրդի նիստ: 2023թ. ընթացքում ՀՀ տարբեր մարզերում ինստիտուտի աշխատակիցները, այլ հնագետներ իրականացրել են հնագիտական պեղումներ, դաշտային հնագիտական հետազոտություններ։ Եվ այդ աշխատանքների ղեկավար-գիտնականները գիտխորհրդի նիստում ներկայացվեցին հաշվետվություններ կատարված պեղումների և հետագա աշխատանքների վերաբերյալ: Առաջին օրը ներկաներին ողջունեց ինստիտուտի տնօրեն Արսեն Բոբոխյանը՝ կարևորելով կատարված աշխատանքը և մաղթեց հաջողություններ: Առաջինը հաշվետվությամբ հանդես եկավ հնագետ, պ. գ. թ. հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող, ուրարտագետ Սիմոն Հմայակյանը: Ներկայացրեց Արմավիրի մարզի Նոր Արմավիր գյուղի տարածքում գտնվող Արգիշթիխինիլի պատմական քաղաքի տարածքի դամբարանադաշտում կատարված պեղումների արդյունքները: Նույն մարզի Երվանդաշատ պատմական մայրաքաղաքի տարածքում կատարված հնագիտական աշխատանքները ներկայացրեց հնագետ Սյուզաննա Մուրադյանը: Արմավիրի, Լոռու Գեղարքունիքի և Կոտայքի մարզերում կատարված տարբեր հնավայրերի պեղումների մասին հաշվետվություն ներկայացրեց հնագետ Արթուր Պետրոսյանը: Հատկապես քննարկումներ եղան Հատիս լեռան գագաթին գտնվող «Շամիրամի ամրոց» կոչվող հնավայրում կատարված աշխատանքների պահով: Ինստիտուտի գիտաշխատող, «Արենի-1 քարանձավ»-ի հիմնադիր Բորիս Գասպարյանը ներկայացրեց Արենի-1, Արենի-2 քարանձավներում և Արփա գետի հովտում գտնվող այլ հնավայրերում կատարված հնագիտական աշխատանքները: Պատմաբան, հնագետ, մշակութաբան, պ. գ. դ., պրոֆեսոր Համլետ Պետրոսյանը, ով երկար տարիներ ղեկավարում էր Արցախի Տիգրանակերտ քաղաքի հնագիտական աշխատանքները, արդեն 3 տարի է՝ ղեկավարում է Դվինում իրականացվող պեղումները։ Ներկայացրեց արդյունքները, խնդիրները: Կարևոր է, որ հնավայրերում իրականացվող պեղումները, ուսումնասիրությունները ղեկավարվում են նաև երիտասարդ գիտաշխատողների կողմից: Եվ տարբեր մարզերում իրականացրած աշխատանքները ներկայացրեցին հնագետներ Արման Նալբանդյանը, Ավետիս Գրիգորյանը, Բենիկ Վարդանյանը, Մարիամ Շախմուրադյանը, այլոք: Հաշվետվությամբ հանդես եկավ նաև ինստիտուտի տնօրեն Արսեն Բոբոխյանը՝ ներկայացնելով ՀՀ Արագածոտնի մարզի Արագածի լեռնազանգվածի Կարմիր սար՝ Տիրինկատար գագաթի հարևանությամբ բացահայտված վիշապաքարերի տարածքում ստուգողական աշխատանքները:Բացի այդ ներկայացրեց նաև Գեղարքունիքի մարզում՝ Սևանա լճի ափին գտնվող Արտանիշ հնավայրի, ինչպես նաև Շորժա/Շողակաթ/ գյուղի մոտակա դամբարաննրում կատարված պեղումների մասին: Արաագածոտնի մարզի Ագարակ գյուղում պահպանված «Ագարակ» պատմամշակութային արգելոց եզակի հնավայրում կատարված նոր պեղումների մասին ներկայացրեց հնագետ Նորա Ենգիբարյանը: Այստեղ ավելի վաղ կատարվել են պեղումներ հնագետ, պատմական գիտությունների դոկտոր, ՀՀ ԳԱԱ թղթակից անդամ, ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի նախկին տնօրեն Պավել Ավետիսյանի ղեկավարությամբ։ 2023-ին Պ․ Անանյանը ղեկավարել է նաև Արարատի մարզում գտնվող «Մասիս բլուր» հնավայրում կայացած պեղումները։
2024-03-29
