Գիտաժողովին առցանց մասնակցության համար կտացրեք այստեղ։
Սյունիք․ մշակույթը և բնությունը
Գիտաժողովի ծրագիր
ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ
2022 թ.-ի ապրիլի 26-ից 28-ը, Երևան
Գիտաժողովում ներկայացվելիք հետազոտությունները առնչվում են մարդ-բնություն փոխհարաբերություններին և փոխազդեցություններին՝ հիմնականում հումանիտար գիտությունների տեսանկյունից:
Գիտաժողովի կազմակերպիչներ՝
Ռոման Հովսեփյան (roman.hovsepyan@iae.am)
Արսեն Բոբոխյան (arsenbobokhyan@iae.am)
Գիտաժողովի մասնագիտական խորհուրդ
Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի գիտաշխատողներ
Պավել Ավետիսյան
Տորք Դալալյան
Արսեն Բոբոխյան
Արսեն Հարությունյան
Ռոման Հովսեփյան
Հասմիկ Աբրահամյան
Գիտաժողովի քարտուղար
Անի Սարատիկյան (anisaratikyaniae@gmail.com)
Գիտաժողովը իրականացվում է «Բնական բուսական ռեսուրսների օգտագործումը Սյունիքում. ավանդույթները, ժամանակակից միտումները և հեռանկարները» (ՀՀ ԿԳՄՍՆ ԳԿ 20TTSH-053) գիտական նախագծի շրջանակում։
Գիտաժողովի օր I – 26 ապրիլի 2022 թ., երեքշաբթի
|
10:30 |
Գիտաժողովի բացման արարողություն Ելույթներ
|
|
|
|
Նիստ I. Սյունիք․ մշակույթը և լանդշաֆտը
|
|
Նիստավար՝ Արսեն Բոբոխյան |
|
11:00 |
Սյունիքը քարի դարում (լանդշաֆտի կազմակերպումը և կենսառեսուրսների օգտագործումը) |
|
|
Արթուր Պետրոսյան, ՀԱԻ, Է․ Քենդել, Ռ․ Ղուկասյան, Ա․ Բրուխ, Դ․ Առաքելյան, Ա․ դեր Սշուրե, Հ․ Հայդոսյան, Ֆ․ Ջաբուր, Ա․ Ադիգյոզալյան, Ս․ Սամեյ, Հ․ Ազիզբեկյան, Ա․ Բերտաչի, Բ․ Գասպարյան |
11:20 |
Դոլմենային լանդշաֆտի ձևավորումը Սյունիքում |
|
|
Հայկ Ավետիսյան, ԵՊՀ / ՀԱԻ, Գ. Սարգսյան, Ա. Գնունի, Լ. Մկրտչյան, Ա. Բոբոխյան |
11:40 |
Ողջիի միջնահոսանքի բնական պայմանները և տարածքի յուրացումը (ըստ Կերենի և Կապանի հուշարձանախմբերի պեղումների) |
|
|
Արտակ Գնունի, ԵՊՀ, Ռ. Հովսեփյան, Լ. Մկրտչյան, Ա. Թադևոսյան, Ա․ Դավթյան |
|
12:00 |
Ընդմիջում |
12:10 |
Լանդշաֆտի օգտագործման սկզբունքները Սյունիքի ժողովրդական ճարտարապետության մեջ և նրանց վերաիմաստավորումը 20-րդ դարի 30-ականների քաղաքաշինական նախագծերում |
|
|
Լիլիթ Տեր-Մինասյան, ՀԱԻ |
12:30 |
Սյունիք-Այրարատ. բազմաֆունկցիոնալ լանդշաֆտային միավորների համեմատական |
|
|
Արտակ Գնունի, ԵՊՀ, Լ. Մկրտչյան, Հ. Հակոբյան, Ա. Թադևոսյան |
12:50 |
Ալպիական մանուշակ. հայկական լանդշաֆտը Բակունցի ստեղծագործության մեջ և հնագետի կերպարը |
|
|
Կարեն Բայրամյան, ԿԳՄՍՆ, Ա․ Գնունի, Ա․ Բոբոխյան |
|
13:10 |
Ընդմիջում |
14:00 |
Ընտանիք-բնակարան. տիպաբանական առնչություններ |
|
|
Վարդիթեր Մադաթյան, ՀԱԻ |
14:20 |
Animal mobility, human mobility: a geopolicy of sheep in Armenia |
|
|
Michaël Thevenin, URMIS PARIS 7 |
Նիստ II. Սյունիք․ սրբացված բնությունը և բնության տարրերը
|
|
Նիստավար՝ Տորք Դալալյան |
14:40 |
Լեռը և մարդը. զուգահեռ ընթերցումներ սրբազան լանդշաֆտի համատեքստում |
|
|
Գոհար Ստեփանյան, Զարուհի Համբարձումյան, ՀԱԻ |
|
15:00 |
Ընդմիջում |
15:10 |
Սյունիքի աղբյուրները․ սրբավայր, հուշարձան և ժամանց |
|
|
Լևոն Աբրահամյան, Գայանե Շագոյան, ՀԱԻ |
15:30 |
Վարդավառի ուխտագնացությունը դեպի Կապուտջուղի Սարի Սուրբ Նշան սրբավայր և դրա հետ կապված ջրի պաշտամունքը |
|
Տորք Դալալյան, ՀԱԻ |
|
15։50 |
«Կաթնավով մատաղ» անձրևի ծեսը Սյունիքում |
|
|
Ռոման Հովսեփյան, Հասմիկ Աբրահամյան, ՀԱԻ |
|
16:10 |
Ընդմիջում |
16:20 |
«Ածիկ» կերակուրը հայոց տոնածիսական համակարգում (ըստ Սյունիքից գրառված նյութերի) |
|
|
Հասմիկ Աբրահամյան, ՀԱԻ |
|
16։40 |
Քաջքը որպես հիվանդության հարուցիչ (ըստ Սյունիքի ժողովրդական զրույցների և հավատալիքների) |
|
|
Հասմիկ Գալստյան, ՀԱԻ |
Նիստ III. Սյունիք․ մարդը և կենդանի աշխարհը
|
|
Նիստավար՝ Ռոման Հովսեփյան |
17։00 |
Սյունիքում աճող որոշ բույսերի մասին ըստ «Աշխարհացույցի» |
|
|
Ռուզան Փալանջյան, ՀԱԻ |
17։20 |
Որոշ դիտարկումներ դեղաբույսերի և միջնադարյան աղբյուրներում դրանց հիշատակությունների շուրջ (ըստ Սյունիքի դաշտային-ազգագրական նյութերի) |
|
|
Անի Սարատիկյան, Ռոման Հովսեփյան, ՀԱԻ |
|
17։40 |
Քննարկում |
Գիտաժողովի օր II – 27 ապրիլի 2022 թ., չորեքշաբթի
Նիստ III. Սյունիք․ մարդը և կենդանի աշխարհը
(շարունակություն)
11:00 |
Փռշնի. տնտեսական և հավատալիքային համալիրները Սյունիքի ազգագրական և բանահյուսական նյութերում |
|
|
Լիլիթ Սիմոնյան, ՀԱԻ |
11:20 |
Դդմազգիներին առնչվող խորհրդանշական պատկերները Սյունիք-Արցախ տարածաշրջանի հեքիաթներում |
|
|
Լուսինե Հայրիյան, ՀԱԻ |
11:40 |
Հավաքչական մշակույթի արդի դրսևորումները Սիսիանի տարածաշրջանում (ավանդույթ և արդիականություն) |
|
|
Անժելա Ամիրխանյան, ՀԱԻ |
|
12:00 |
Ընդմիջում |
12:10 |
The worked hard osseous objects from Late Chalocolithic Godezor: Entangled markers of human-animal and human-human relationships |
|
|
Alice M. Choyke, Central European University, Austria, Irena Kalantaryan, IAE |
|
|
|
Նիստ IV. Սյունիքի բնության տարրերը արվեստում
|
|
Նիստավար՝ Արսեն Հարությունյան |
12:30 |
Լուսատուների և բնության տարերքների ալեգորիաները Սիսավանի (Սբ. Գրիգոր) եկեղեցու գեղարվեստական համակարգում |
|
|
Զարուհի Հակոբյան, ԵՊՀ |
12:50 |
Բուսազարդը Տաթևի վանքի վաղխաչքարային արվեստում |
|
|
Արսեն Հարությունյան, ՀԱԻ / ՄՄ |
|
13:10 |
Ընդմիջում |
14:00 |
Բնություն և տարազ փոխկապը Սյունիքի մշակույթի համակարգում |
|
|
Սվետլանա Պողոսյան, ՀԱԻ / ՀԱԹ |
14:20 |
Ինքնության վավերագրում․ Սյունյաց բնությունն ու բնակավայրը Գուրոսի լուսանկարներում |
|
|
Արգամ Երանոսյան, ՀԱԻ / ՊԱԹՊՄՊԾ |
14:40 |
Սյունիքի բնությունը հուշադրամային թողարկման մեջ |
|
Անի Հակոբյան, ՀՊԹ |
|
|
15:00 |
Ընդմիջում |
15:10 |
Ժողովրդական գիտելիքներն ու հմտությունները Սյունիքում |
|
|
Գալյա Դավիդովա, ՀԱԹ |
Նիստ V. Սյունիք․ Զբոսաշրջությունը և թանգարանագիտությունը
|
|
Նիստավար՝ Հասմիկ Աբրահամյան |
15:30 |
Սյունիքի բնապատմական լանդշաֆտային միավորների զբոսաշրջային գրավչությունը |
|
|
Վարդուհի Հովհաննիսյան, ՀՊՄՀ ԿՔԱ ֆակ․ |
15:50 |
Սյունիքի բնության եզակի երկրաբանական հուշարձանները և նրանց դերը գեոտուրիզմի զարգացման գործում |
|
|
Գայանե Գրիգորյան, Ն․ Պողոսյան, Ն․ Սահակյան, ԵԳԻ ԵԹ |
|
16:10 |
Ընդմիջում |
16:20 |
Երկրագիտական թանգարանների գործունեության արդիականացման խնդիրները (Սիսիանի, Եղեգնաձորի և Գեղարքունիքի երկրագիտական թանգարանների օրինակով) |
|
|
Լիաննա Գևորգյան, ՊԱԹՊՄՊԾ |
|
16։40 |
Կապանի երկրագիտական թանգարանի մշտական ցուցադրության արդիականացման նոր հայեցակարգը |
|
|
Անի Ավագյան, ՀԺ, Հ․ Պիկիչյան, Մ․ Հարոյան, Ա․ Կարապետյան, Պ․ Ավետիսյան, Ա․ Պետրոսյան |
17:00 |
Արխայիկացում՝ հանուն զբոսաշրջության․ Սյունիքի վերնակուլյար բնակարանի փոխակերպումները |
|
|
Գայանե Շագոյան, ՀԱԻ |
|
17:20 |
Քննարկում |
Գիտաժողովի օր III – 28 ապրիլի 2022 թ., հինգշաբթի
Նիստ VI. Սյունիք․ բառը և բնությունը
|
|
Նիստավար՝ Մհեր Քումունց |
11:00 |
Սյունիքի հին անվանաբանությունը |
|
|
Արմեն Պետրոսյան, ՀԱԻ |
11:20 |
Սյունիքի բնությունը տեղանվանական համակարգում |
|
|
Մհեր Քումունց, ՍՀՀԿ |
11:40 |
Հայերենի շարունակական ներկայությունը Սյունիք-Արցախ տարածքում տեղանվանական տվյալների լույսի տակ |
|
|
Հրաչ Մարտիրոսյան, Լեյդեն/Բեռլին |
|
12:00 |
Ընդմիջում |
12:10 |
Սյունիքի տարածաշրջանի բուսանուններն ըստ «Ազգագրական հանդէս»-ի |
|
|
Հայկանուշ Մեսրոպյան, ԼԻ |
12:30 |
Բնական միջավայրին առնչվող էրգոնիմները՝ ՀՀ Սյունիքի մարզի լեզվական լանդշաֆտում |
|
|
Նիկոլ Մարգարյան, ՀԱԻ |
|
12:50 |
Ընդմիջում |
Նիստ VII. Սյունիքի բնությունը բանահյուսության մեջ
|
|
Նիստավար՝ Նվարդ Վարդանյան |
|
13։50 |
Հեքիաթի հերոսի՝ բնաշխարհը ներկայացնող օգնականները Սյունիքի հրաշապատում հեքիաթներում |
|
|
Մարինե Խեմչյան, Էսթեր Խեմչյան, ՀԱԻ |
|
14։10 |
Բնության տարրերը Սյունիքի կարճասույթ բանաձևային կառույցներում |
|
|
Լուսինե Ղռեջյան, ՀԱԻ |
|
14։30 |
Բնաշխարհի դրսևորումները Սյունիքի մանկական բանահյուսության համատեքստում |
|
|
Հասմիկ Մատիկյան, ՇՀՀԿ |
14:50 |
Ընդմիջում |
15:00 |
Բնությունն արտացոլող բարբառային պատկերավորման միջոցները Սյունիքի բանահյուսական երկերում |
|
Լուսինե Ներսիսյան, ԳսՊՀ / ՍՀՀԿ |
|
|
15։20 |
Արջի և տերտերի մասին Սյունիքում գրառված մի զվարճապատումի տարբերակները |
|
|
Սերգեյ Վարդանյան, ՀԱԻ |
Նիստ VIII. Սյունիքի բնությունը գրականության մեջ
|
|
Նիստավար՝ Հասմիկ Գալստյան |
15։40 |
Աստվածածինը որպես Աստված-մարդ-բնություն ներդաշնակության կրող՝ ըստ Սյունյաց դպրոցի մատենագիրների |
|
|
Էլյա Սարիբեկյան, ՄՄ |
16։00 |
Ընդմիջում |
16։10 |
Աշխարհի առասպելաբանաստեղծական պատկերը Համո Սահյանի Սյունյաց բնապատկերներում |
|
|
Նվարդ Վարդանյան, ԵՊՀ / ՀԱԻ |
16։30 |
Բնություն և մշակույթ. միասնությո՞ւն, թե՞ հակադրություն (ըստ Ակսել Բակունցի պատմվածքների բնապաշտական-մշակութաբանական հենքի) |
|
|
Թամար Հայրապետյան, ՀԱԻ / ԵՊՀ |
16:50 |
Ակսել Բակունցի իմպրեսիոնիզմը․ «Մթնաձոր» |
|
|
Ալլա Բագոյան, ԳռՊՀ |
|
17:10 |
Ընդմիջում |
17։20 |
Սյունիքի բնության գովերգումը աշուղ Աշոտի երգերում |
|
|
Հասմիկ Հարությունյան, ՇՀՀԿ |
17։40 |
Սյունիքի բնությունը Գարեգին Նժդեհի աշխատություններում |
|
|
Գոռ Ղազարյան, ԵՊՀ |
|
18։00 |
Քննարկում |
Природа и культура в исследованиях ранне-советского этнографа Алескера Алекперова: карадамы и пиры в Зангезуре
Нона Шахназарян, ИАЭ
Գիտաժողովի մասնակիցների աշխատավայրերի անվանումների հապավումները
ԱԻ – Արվեստի ինստիտուտ
ԳռՊՀ – Գավառի պետական համալսարան
ԳսՊՀ – Գորիսի պետական համալսարան
ԴԱՃՍ - «Դ՛Արվեստանոց» ճարտարապետական ստուդիա
ԵԳԻ ԵԹ – Երկրաբանական գիտությունների ինստիտուտ, Երկրաբանական թանգարան
ԵՊՀ – Երևանի պետական համալսարան
ԻԿՕՄ ՀԹԱԿ - ԻԿՕՄ-ի հայկական թանգարանների ազգային կոմիտե
ԼԻ – Լեզվի ինստիտուտ
ԿԳՄՍՆ – Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարություն
ՀԱԹ - Հայոց ազգագրության թանգարան
ՀԱԻ – Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ
ՀԺ - «Հայկական ժառանգություն» զարգացման հիմնադրամ
ՀՀ ԳԱԱ - Հայաստանի հանրապետության գիտությունների ազգային ակադեմիա
ՀՊԹ – Հայաստանի պատմության թանգարան
ՀՊՄՀ - Հայաստանի պետական մանկավարժական համալսարան
ՄՄ - Մաշտոցյան Մատենադարան
ՇՀՀԿ - Շիրակի հայագիտական հետազոտությունների կենտրոն
ՇՊՀ - Շիրակի պետական համալսարան
ՊԱԹՊՄՊԾ - Պատմամշակութային արգելոց-թանգարանների և պատմական միջավայրի պահպանության ծառայություն
ՍՀՀԿ - Սյունիքի հայագիտական հետազոտությունների կենտրոն
NAS RA - National Academy of Sciences, Republic of Armenia
Գիտաժողովի ելույթների ամփոփագրերը հասանելի են ստորև։
